II.
Mos Cominals fai ben parer
Que si 'l saubes dire ni far
So qu' a mi degues enuiar
Qu' el en faria son poder;
Mas jovens e poders li falh,
E paubreira e veillors l' assalh;
Per qu' al guerrier non fai paor;
E non a amic ni senhor
Que no 'l tenha per enueyos,
Mas tan quant ditz nostras tensos.
E s' ieu lo vuelh ben dechazer,
Qu' el vuelha tolre mon chantar,
Ja non er qu' ilh don' a manjar,
Ni 'l vuelha albergar un ser;
Mas metray lo chan din serralh,
Per qu' el soven trembl' e badalh;
Que la verchieira de sa sor
Vendet de son gay maint pastor,
Emblan las fedas e 'ls moutos.
Anc ab armas non sap valer
Hom meinz, tant s' en volgues lauzar;
Ni als guerriers, mas ab parlar,
No saup hom meinz de dan tener;
Mas soven mov guerra et assalh
A sels que an croz e sonalh,
Don mil monge dins refeitor
Pregan, ploran, nostre senhor
Qu' en Ponstortz e 'n Sanz Laurens fos,
Si cum es vielhs e sofraitos.
Leialtat sol molt mantener,
E falsetat totz temps blasmar;
Mas al tornei la i vim laissar,
E del tot metr' en non chaler;
Per que ditz lo par de Neralh
Que home que nafre e talh,
E prenda son lige senhor,
Ni qu' el toilla castel ni tor,
No 'l deu mantener nulhs homs pros,
Per qu' el no 'l mante ni 'n randos.
Ja nulh marit non cal temer
De lui, ni sa molher gardar,
Ans lo pot laissar domneiar
Et estar ab leys a lezer;
Que quals qu' el de bois vil entalh,
Deboissar lo pot d' aital talh,
Ses pel, ses carn e ses color
E d' ome qu' es d' aital faysos
Garin d' Apchier.
