XIV, Quan vey pels vergiers desplegar

XIV.

Quan vey pels vergiers desplegar

Los sendatz gruecx, indis et blaus,

M' adoussa la votz dels cavaus,

E il sonet que fan li joglar

Que viulan, de trap en tenta,

Trompas e corns e grailles clar;

Adoncs vuelh un sirventes far

Tal qu' el coms Richartz l' entenda.

Ab lo rey mi vuelh acordar

D' Aragon, e tornar en paus,

Mas trop fon descauzitz e braus,

Quan venc sai per nos osteiar;

Per qu' es dregz qu' ieu lo 'n reprenda,

E dic o per lui castiar;

E peza m si 'l vey folleiar:

E vuelh que de mi aprenda.

Ab mi 'l volon tug acuzar;

Q' us mi comtet de sos vassaus

Que de Castelhot ac mal laus,

Quan ne fes N Espaignol gitar,

E no m par que si defenda

Ves elh, si l' en auza proar,

E quan intret per covidar,

Conquerrec lai pauc de renda.

Hueymais non li puesc ren celar,

Ans li serai amicx coraus;

Guastos, cui es Bearns e Paus,

Mi trames sai novas comtar,

Que de sos pres pres esmenda

Del rey, qu' els i degra liurar,

E volc en mais l' aver portar

Que hom totz sos pres li renda.

Que so m' an dig de lui joglar

Qu' en perdon an fag tot lur laus

E s' anc det vestirs vertz ni blaus,

Ni lur fes nulh denier donar;

Lag l' es qu' om l' en sobreprenda, 

Que d' un sol s' en saup tot pagar 

D' Artuset, don fai a blasmar,

Qu' als Juzieus lo mes en venda.

Peire joglar saup mal pagar

Que 'l prestet deniers e cavaus,

Que la vielha, cui Fontevraus

Atent, lo fes tot pesseiar,

Qu' anc l' entresenh faitz ab benda

De la jupa del rey d' armar,

Que ilh baillet, non lo poc guizar,

Qu' om ab coltelhs tot no 'l fenda.

Peire Roys saup devinar

Al prim qu' el vi jove reyaus,

Que dis no seria pros ni maus,

E parec be al badalhar:

Reys que badal ni s' estenda,

Quan aug de batalha parlar

Sembla o fassa per vaneiar,

O qu' en armas non s' entenda.

Ieu lo perdo, si m fe mal far

A Catalans ni a Laraus,

Car lo senher cui es Peitaus

Lo i mandet, non auset als far;

E reys que logier atenda

De senhor, be 'l deu afanar,

Et el venc sa per gazagnar

Mais que per autra fazenda.

Voill sapcha 'l reys et aprenda 

De son grat, e fassa chantar

Mon sirventes al rey navar,

E per Castelha l' estenda.

Bertrand de Born.